ITO Thailand Hygiene Blog

การปนเปื้อนในอาหาร

อาหารจานโปรดของคุณ อาจจะเป็นแหล่งสะสมของสารเคมีและสารปนเปื้อน รวมถึงจุลินทรีย์ต่างๆ อย่างที่คุณคาดไม่ถึง

Plant-based food

ในช่วงหลังนี้ เราอาจจะได้ยินคำว่า “Plant-based” มากขึ้นกว่าช่วงหลายปีที่ผ่านมา โดยไม่เพียงแค่ภายในประเทศไทยเท่านั้นที่ได้รับความนิยม ผลิตภัณฑ์ Plant based ได้รับความนิยมแพร่หลายไปทั่วโลกอีกด้วย ในบทความนี้เราจะไปหาคำตอบกันว่า ความจริงแล้วมันคืออะไร ทำมาจากอะไร มีคุณค่าทางโภชนาการอย่างไร และสามารถทดแทนคุณประโยชน์ต่างๆ ได้จริงหรือไม่

สารก่อภูมิแพ้

เคยสงสัยกันหรือไม่ ว่าทำไมบางครั้งที่ฉลากอาหาร มีติดกำกับไว้ว่า “มีส่วนผสมของ...” หรือ “อาจมีส่วนผสมของ...” มันคืออะไร แตกต่างกันอย่างไร มีความสำคัญอย่างไร ทำไมต้องระบุในฉลากอาหาร วันนี้เรามาเรียนรู้เรื่องนี้กัน

เทคโนโลยีไอโอที (IoT: Internet of Things) กับอุตสาหกรรมอาหาร

เราอาจเคยได้ยินเรื่องเทคโนโลยีไอโอที (IoT: Internet of Things) หรือการสร้างเครือข่ายออนไลน์เชื่อมต่ออุปกรณ์หลายชนิด เพื่อจุดประสงค์ต่าง ๆ อาทิ การรับรู้สภาพแวดล้อม เก็บบันทึกข้อมูล แลกเปลี่ยนข้อมูล และสั่งการจากระยะไกล เป็นต้น ซึ่งเทคโนโลยีไอโอที ได้เข้ามามีบทบาทในอุตสาหกรรมอาหารยุคใหม่ เพื่ออำนวยความสะดวก ลดความเสี่ยง ลดขั้นตอนการทำงาน เพิ่มประสิทธิภาพการทำงานได้ทั้งห่วงโซ่อุปทาน (supply chain) ตั้งแต่ภาคเกษตรกรรม การเก็บเกี่ยววัตถุดิบ การขนส่ง การผลิต โกดังอาหาร ไปจนถึงการขายปลีกสู่ผู้บริโภค นับเป็นการปฏิวัติวงการอุตสาหกรรมอาหารเข้าสู่ยุค 4.0 ให้มีประสิทธิภาพมากขึ้น ลดความเสี่ยงและข้อผิดพลาด รวมไปถึงการสร้างโอกาสทางธุรกิจอาหารอีกมากมาย

การทำความสะอาดและการฆ่าเชื้อโรคในไลน์ผลิตอาหาร

การทำความสะอาดและการฆ่าเชื้อโรคเป็นขั้นตอนที่สำคัญเป็นอย่างยิ่งในกระบวนการผลิตอาหาร หากการล้างทำความสะอาดและฆ่าเชื้อไม่สมบูรณ์ ไม่ถูกวิธี หรือไม่ใส่ใจ จะทำให้เกิดการสะสมเชื้อจุลินทรีย์บนพื้นผิวที่ใช้ในการผลิตอาหาร ซึ่งจะปะปนไปกับผลิตภัณฑ์อาหารได้ เชื้อจุลินทรีย์เหล่านี้อาจทำให้ผลิตภัณฑ์อาหารมีคุณภาพไม่เป็นที่ยอมรับ เช่น สีผิดปกติ กลิ่นรสผิดปกติ ลักษณะผิดปกติ หรือ อาจเป็นเชื้อก่อโรคทำอันตรายต่อมนุษย์ได้ เช่น โรคอาหารเป็นพิษ หรือตัวจุลินทรีย์เองอาจผลิตสารพิษที่เป็นอันตรายต่อมนุษย์ขึ้นมาได้

การปนเปื้อนเส้นผม/ขนในอาหาร

หนึ่งในสาเหตุสำคัญของการปนเปื้อนที่เกิดขึ้นในผลิตภัณฑ์อาหารมักเกิดจากพนักงานในกระบวนการผลิตเนื่องจากพนักงานมีความหลากหลาย มีความรู้ความเข้าใจ ความสามารถในการทำงาน และ ระดับความใส่ใจที่แตกต่างกัน นอกจากนี้ยังขึ้นอยู่กับกฏระเบียบ และนโยบายของบริษัทด้วยว่าให้ความสำคัญกับความสะอาดในอาหารมากน้อยเพียงใด ซึ่งผลจะสะท้อนออกมาในรูปแบบของการปนเปื้อนในอาหารนั่นเอง

เครื่องแต่งกายในโรงงานอาหาร: ความสำคัญเบื้องหลังความสำเร็จ

ความสะอาดในโรงงานอาหารและการปนเปื้อนเป็นเรื่องที่สำคัญและไม่สามารถมองข้ามไปได้ เนื่องจากส่งผลโดยตรงต่อความปลอดภัยของผู้บริโภค รวมถึงความน่าเชื่อถือของโรงงานด้วย โดยทั่วไป เรามักนึกถึงการควบคุมการล้างมือของผู้ปฏิบัติงาน การทำสะอาดและฆ่าเชื้อโรคพื้นผิวสัมผัสต่างๆ แต่มักหลงลืมในจุดที่มีความสำคัญเป็นอย่างมาก คือ เสื้อผ้าเครื่องแต่งกายของผู้ปฏิบัติงาน ซึ่งอาจเป็นที่มาของการปนเปื้อน ทั้งทางกายภาพ (เช่น ฝุ่นผง ขุยเสื้อ ละอองผงจากวัตถุดิบ) ทางชีวภาพ (เชื้อโรคและจุลินทรีย์ที่ติดมากับเสื้อผ้า หรือเซลล์ผิวผู้ปฏิบัติงาน) ทางเคมี (สารทำความสะอาดปนเปื้อน) หรือแม้แต่สารก่อภูมิแพ้ที่เป็นละอองผง อาจปนเปื้อนจากวัตถุดิบมากับเสื้อผ้าของพนักงาน และเข้าสู่ผลิตภัณฑ์ที่ปลอดสารก่อภูมิแพ้ได้ วันนี้เราจะมาพูดถึงความสำคัญของเครื่องแต่งกาย การทำความสะอาดเครื่องแต่งกายภายในโรงงานอาหาร

อาหารฟังก์ชัน

อาหารฟังก์ชัน (Functional foods) คือ อาหารที่มีคุณสมบัติพิเศษต่อสุขภาพ นอกเหนือจากสารอาหาร 5 หมู่ปกติ ซึ่งปัจจุบันเริ่มเป็นที่นิยมในผู้บริโภค เนื่องจากช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดโรคต่างๆ และเสริมสร้างระบบการทำงานของร่างกาย เช่น ระบบภูมิคุ้มกัน ระบบทางเดินอาหาร ระบบไหลเวียนโลหิตและหลอดเลือด ฯลฯ และเหมาะสมกับผู้มีความต้องการเฉพาะ เช่น ผู้ป่วยในบางโรค ผู้สูงอายุ ผู้ที่ต้องการควบคุมน้ำหนัก หรือ นักกีฬา เป็นต้น

อาหารทางเลือก Alternative foods: Carbohydrate

กระแสผลิตภัณฑ์ทดแทนวัตถุดิบ หรือสูตรเดิมของอาหารกำลังเป็นที่นิยมมากขึ้นด้วยสาเหตุที่หลากหลาย ไม่ว่าจะเป็น ปัญหาเรื่องโปรตีนที่เป็นสารก่อภูมิแพ้ในอาหาร กระแสเรื่องการลดการบริโภคโปรตีนทางเลือกทดแทนเนื้อสัตว์ กระแสสุขภาพในการลดการบริโภคคาร์โบไฮเดรต และการพัฒนาข้อกำหนดกฎหมาย เช่น ภาษีความหวาน หรือ การยกระดับข้อกำหนดมาตรฐานอาหาร เป็นต้น ทำให้อุตสาหกรรมอาหารทั่วโลกต้องปรับตัว อัพเดทวัตถุดิบและสูตรผลิตภัณฑ์อาหารใหม่ๆ เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้บริโภค ซึ่งอาหารทางเลือกทดแทนเหล่านี้ จะช่วยส่งเสริมธุรกิจด้านภาพลักษณ์ขององค์กรด้านสุขภาพของผู้บริโภค ความยั่งยืนของสิ่งแวดล้อม และความทันสมัยด้านเทคโนโลยีขององค์กรได้อีกด้วย

อาหารทางเลือก Alternative foods : Protein

ผลิตภัณฑ์ที่นำมาตอบโจทย์ผู้บริโภคที่มีความต้องการใหม่ ๆ ในการบริโภคอาหารกลุ่มโปรตีน

การปนเปื้อนข้าม (Cross-Contamination)

การรับประทานอาหารสุกๆ ดิบๆ อาจทำให้ป่วย เช่น ท้องเสีย อาหารเป็นพิษ เนื่องจากเชื้อโรคหรือสารพิษในอาหาร แต่ถึงแม้อาหารนั้นจะสุก ก็ยังมีความเสี่ยงของโรคในอาหารเหล่านี้อยู่ดี เรื่องเหล่านี้เกี่ยวข้องกับหลักการการปนเปื้อนข้าม (Cross-contamination) ในอาหาร โดยปนเปื้อนเชื้อโรคจากอาหารดิบไปอาหารสุก ผ่านทางพาหะต่าง ๆ เช่น กรณีการรับเชื้อไข้หูดับ จากเชื้อจุลินทรีย์ Streptococcus suis ที่พบได้ในเนื้อหมูดิบ การใช้ตะเกียบคีบชิ้นหมูดิบและสุกร่วมกัน ทำให้มีเชื้อจากหมูดิบปะปนในตะเกียบที่คีบหมูสุก และเข้าสู่ร่างกายจากการรับประทาน หรือแม้แต่ไม่ใช่การรับประทานเข้าไป การใช้มือจับเนื้อสัตว์ดิบที่ปนเปื้อนเชื้อโรค แล้วนำมาสัมผัสบริเวณผิวที่มีรอยถลอก เช่น นำมือที่สัมผัสเชื้อมาขยี้ตาจนเกิดรอยถลอก มีงานศึกษารายงานว่าโอกาสที่จะรับเชื้อผ่านรอยแผลบนผิวอยู่ที่ 9.5% ขึ้นไป [1] ซึ่งการรับเชื้อไข้หูดับ อาจร้ายแรงถึงขนาดทำให้หูหนวก เส้นประสาทผิดปกติ หรือมีโอกาสเสียชีวิตได้ ดังนั้น การปนเปื้อนข้ามจึงเป็นหนึ่งในหัวใจสำคัญในเรื่องความปลอดภัยในอาหาร

Food Defense การป้องกันการก่อการร้ายทางอาหาร

Food Defense การป้องกันการก่อการร้ายทางอาหาร คืออะไร? ใครเป็นผู้ร้ายในเกมนี้ พบคำตอบได้ในบทความนี้